LORON 8
Rafaela sai ba Roma bainhira nia tinan 42 no hela iha ne’ebá durante ninia tinan sira seluk. Nia ba iha Roma atu harii Fundasaun, katak fatuk kiik ba fundasaun, Institutu ne’e nian, atu mantein unidade, tanba la iha buat ida mak importante liu fali ida nee. Nia hela iha lidun sidade nian, iha Institutu nia sorin-sorin, no husi ne’ebá nia hetan vibrasaun to’o Institutu nia pulsu, Igreja, mundu tomak …
Nia mak moris subar de’it iha moru haat nia leet, maski nia laran la’o dook husi moru ne’e. Iha loron-loron Rafaela rona ba ninia Nai, Nai Moris nian. Ninia haree la’ós atu manán, atu hetan susesu, ka atu hetan naran-boot, maibé atu laran-metin ou fiel.
Tinan sira ne ‘e la’ ós tinan fasil, maibé iha tempu ne ‘ebé liu ona tenke lao neineik…nia la hatene bainhira los mak bele hotu… maibe tinan 32 ne’emoris loron-loron, ho intensidade. Tinan terus, hadau… no mistériu sira, tinan hirak ne ‘ebé fó fuan no fó fuan Barak.Ho ninia fidelidade, nia iha forsa no fiar ne’ebé metin, no nia muda foho sira iha fatin no tempu.
Rafaela, ne’ebé iha enerjia pastorál ne’ebé boot tebes, nia la iha kbiit atu halo buat hotu iha li’ur, tanba nia dedika nia an ba knaar loroloron nian atu fó kmaan, fó laran-manas, renova, buka atu komprende no harii unidade ho kustu hotu. Nia observa moris no observa ema nia terus iha mundu, akontesimentu istóriku, realidade konkretu husi irmán ida-idak, problema no ksolok husi ninia família – buat hotu hetan fatin ida iha nia haree no hela iha nia laran.
Serbisu ikus ne’ebé nia halo mak embroidery. Hodi tau matan ba nia, nia halo buat ne’ebé di’ak tebes! Nia hanoin kona-ba ninia moris, hodi tau matan no tau matan ba ninia istória hotu. Se ita buka-hatene Rafael nia “pasaun sira” iha tempu ne’ebá, lakleur tan nia hakarak atu sai ida de’it no nia luta ba dame, hodi dehan: “Iha buat hotu uniaun hanesan liman-fuan husi liman ” nia hatete… no “Ita sei sai ema dame nain no selebrasaun nian.” Kabas ida-idak iha ninia kór no todan… ida-idak iha unidade no ida-idak iha ligasaun ho sira seluk… la iha kór ida de’it, no ida-ne’ebé domina kabas ida de’it… no ida-ne’ebé mosu!
” No la iha buat ida mak bele soe tiha ha’u-nia balansu. Bainhira ha’u hetan presaun maka’as liu, ha’u tenke tau fiar ba Maromak no husik an liu, no ha’u tenke laran-metin liu ba Nia liuhusi orasaun, no ida-ne’e tenke sai ha’u-nia ai-han, no ha’u sei la husik buat ida ka ema ida husik tiha. Se ha’u sente Maromak husik ona ha’u, ha’u sei laran-metin liután ba Nia no entrega ha’u-nia an ba Nia ho forsa maka’as.”
” Maromak moris iha ha’u-nia laran no fó forsa boot ba ha’u, hanesan ai been husi ai-horis sira, atu dezenvolve no sai boot ho forsa no fresku. Liutan nee, ita haree katak entre Maromak no Maromak iha unidade ne’ebé besik liu husi sakrifísiu ne’ebé la bele rezolve no tanba ne’e la bele iha tan separasaun ida entre sira nain-rua.”
“Ne’e duni buka uluk knanain Maromak nia reinu ho nia justisa; buat hirak ne’e sei fo tan ba imi. Ne’e duni keta hanoin resin kona ba lroon aban, basa loron aban sei hanoin nia susar rasik. Ba loron ida, to’o ona nia todan.” (Mt 6:21, 33-34)
Hau-nia “rikusoin” iha neebe? Hau tau fiar ba se? Sentru saida mak ha’u halo aksaun no moris?
